Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, αναπτύχθηκε από τον Aaron Beck και αποτελεί ψυχολογική θεραπεία που βασίζεται σε επιστημονικές αρχές και για την οποία, η έρευνα έχει δείξει πως είναι αποτελεσματική σε ένα μεγάλο εύρος ψυχολογικών ζητημάτων. Η θεραπεία συνήθως εστιάζεται στο παρόν και έχει στόχο την ανάπτυξη μιας συνεργατικής σχέσης μεταξύ θεραπευτή – θεραπευόμενου. Στο πλαίσιο αυτής της σχέσης, καθορίζονται οι θεραπευτικοί στόχοι, οι οποίοι ελέγχονται συνεχώς και επαναξιολογούνται, όποτε αυτό κριθεί απαραίτητο. Βασικό μέλημα σε αυτό το μοντέλο ψυχοθεραπείας, αποτελεί η αναγνώριση και κατανόηση των προβλημάτων μας με βάση την σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις σκέψεις, τα συναισθήματα και την συμπεριφορά μας. 

Βασικές αρχές που διέπουν την Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT): 

– Οι σκέψεις για τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο, καθορίζουν το συναίσθημα και την συμπεριφορά μας. 

– Η ερμηνεία που δίνουμε στα γεγονότα  ευθύνεται για το πώς αισθανόμαστε και όχι τα γεγονότα αυτά καθαυτά. Αυτό εξηγεί και τον λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι λειτουργούμε διαφορετικά σε παρόμοια γεγονότα. 

– Οι σκέψεις μας είναι μεταβλητές και ελεγχόμενες. Σκοπός είναι η αντικατάσταση των δυσλειτουργικών σκέψεων από άλλες, πιο λειτουργικές και ρεαλιστικές. 

Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι κατάλληλη σε μεγάλη ποικιλία ψυχικών διαταραχών όπως: 

• Κατάθλιψη 

• Αγχώδεις διαταραχές 

• Φοβίες 

• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή 

• Διαταραχές προσωπικότητας 

• Διαταραχές ύπνου 

• Διαταραχές πρόσληψης τροφής 

• Απώλεια-Πένθος 

• Προβλήματα σχέσεων 

• Κοινωνικές δυσκολίες. 

Μέσω της συγκεκριμένης θεραπευτικής προσέγγισης, το άτομο αναπτύσσει σταδιακά δεξιότητες όπως: 

• Κατανόηση των δυσλειτουργικών σκέψεων και του τρόπου που αυτές επηρεάζουν την συναισθηματική του κατάσταση. 
• Αμφισβήτηση αυθαιρέτων συμπερασμάτων.
• Αξιολόγηση της πραγματικότητας βάσει ρεαλιστικών δεδομένων. 
• Καλλιέργεια συμπονετικού εαυτού. 
• Εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης. 
• Αυτοπαρατήρηση.

Ο Γνωσιακός Συμπεριφορικός θεραπευτής έχει ενεργό ρόλο στην διαδικασία, δηλαδή δεν είναι εκεί μόνο για να ακούει. Συμμετέχει εξίσου στον διάλογο με τον θεραπευόμενο, δίνει ασκήσεις για το σπίτι και αξιολογεί την πρόοδο της θεραπείας. Ταυτόχρονα, καλείται να κατανοήσει τον τρόπο που έχει δομήσει ο κάθε άνθρωπος τον κόσμο μέσα του και με την αναγνώριση των διεργασιακών λαθών (διαστρεβλώσεις στον τρόπο  σκέψης), ξεκινάει την παρέμβαση. Στην παρέμβαση αυτή, η συνεργασία αποτελεί το βασικότερο μέλημα και διέπεται από την αρχή «θα συνεργαστούμε από κοινού για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα».